Erken Emeklilik Şartları Nelerdir?

Emeklilik dönemi tüm çalışanların hayalini kurduğu bir zaman dilimidir. Herkes uzun yıllar çalışıp yorulduktan sonra hem dinleneceği hem de yapmak istediği aktivitelere vakit ayırabileceği emeklilik hayatının planlarını yapar. Bu planları sağlıklı şekilde yapabilmek için emeklilik şartları konusunda bilgi sahibi olmak önemlidir. Ülkemizde emeklilik şartları kadınlar ve erkekler için farklıdır. Emekliliğe hak kazanma konusunda ayrıca sigortalılığın başlangıç tarihleri, prim ödeme gün sayıları ve yaş kriterleri de önem taşır.

Erken Emeklilik Şartları Nelerdir?

Emeklilik hakkını kazanabilmek için 4A 4B ve 4C sigorta kapsamında çalışanların ait oldukları çalışma şeklinin gerektirdiği normal emeklilik şartları olan yıl, yaş ve prim gün sayısı kriterlerini karşılamaları beklenir. Bununla birlikte bazı koşulların varlığı halinde emeklilik hakkının daha öne çekilmesi söz konusu olabilir. Erken emekli olma şartları şu şekilde sıralanabilir:

● Sigortalı şekilde çalışmaya başlamadan önce askerliğini yapmış olan erkekler askerlik borçlanması sistemi sayesinde erken emekli olabilir. Bu kişilerin sigortalı çalışmaya başlama tarihleri borçlanma yaptıkları gün kadar geriye çekilebilir. Askerlik süresinin tamamını borçlanmak gerekmez. Sadece ihtiyaç duyulan gün kadar borçlanılması yeterlidir. Bu sayede sigorta başlangıç tarihi öne çekilen erkekler daha erken emekli olabileceklerdir.

Öte yandan eklemek gerekir ki askerliğini sigortalı olduktan sonra yapan erkekler askerlik borçlanmasıyla yalnızca eksik prim ödemelerini tamamlayabilir. Emeklilik yaşının öne çekilmesi söz konusu değildir.

● Kadınların erkeklerden farklı olarak sigortalı olduktan sonraki dönem için borçlanarak erken emekli olma hakları bulunur. Buna göre sigortalı olduktan sonra doğum yapan kadınlar 3 çocuk için 2160 gün borçlanarak toplamda 6 yıl erken emekli olma imkanına sahiptir. Doğum borçlanması olarak adlandırılan bu sistem sayesinde kadınların doğum nedeniyle çalışamadıkları dönemlerin değerlendirilerek erken emekli olmaları amaçlanır. Bir başka deyişle doğum nedeniyle işten ayrılan kadınların bu dönemde ödenmeyen primlerini toplu şekilde ödeyerek emeklilik hesabında çalışmış gibi saydırmaları mümkündür.
● Kadınlar açısından bir başka erken emeklilik hakkı da başkalarının bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu olan anneler için söz konusudur. Buna göre 1 Ekim 2008 tarihi sonrası ödenen primlerinin dörtte biri kadarı olan süre emeklilik yaşından düşülerek annelere erken emeklilik hakkı verilir.
● Sigortalı olarak çalışırken iş gücünün en az yüzde 60’ını kaybedenler sağlık raporu alarak malulen emekli olma hakkına sahiptir. Maluliyet hastalık veya kaza nedeniyle vücut bütünlüğünde oluşan kayıp olarak tanımlanabilir. Malulen emeklilik şartları en az
10 yıldır sigortalı şekilde çalışmak ve 1800 gün prim ödemesi yapmış olmaktır. Bu şartları sağlayan kişiler erken emekli olabilirler.
● 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesinde sayılan iş yerlerinde yine bu maddede sayılan işleri yapan kişilerin prim ödeme gün sayılarına çalışma sürelerinin her 360 günü için kanunda belirtilen gün sayıları fiili hizmet süresi olarak eklenir. Fiili hizmet süresi zammı avantajı adı verilen bu sistem sayesinde kişiler erken emekli olabilir. İlgili maddede sayılan iş yerleri kurşun ve arsenik işleri yapılan işletmeler, cam fabrika ve atölyeleri, çimento fabrikaları vb. işletmelerdir.
● Engelli çalışanlar için de erken emeklilik şartları bulunur. Bunun için engellilik oranı en az %40 olmalıdır. Sağlık raporu uyarınca çalışma gücü kaybı oranı %40-49 arasında olan kişiler 18 yıl sigortalılık süresi ve 4100 prim ödeme gün sayısı şartı ile erken emekli olabilirler. Çalışma gücü kaybı oranı %50-59 arasında olan kişiler için ise bu şartlar 16 yıllık sigortalılık süresi ve 3700 prim ödeme gün sayısı olarak değişir.

Kadınlarda Emeklilik Şartları Nelerdir?

“Emekli olmak için kaç gün prim gerekiyor?” sorusu her sigortalı çalışanın sorduğu bir sorudur. Emekli olma şartları kadın sigortalılar için erkeklere göre daha kolaydır. 01.05.2008 tarihi ve sonrasında sigortalı olan kadınlar 58 yaşı doldurmuş olmak ve 7200 prim ödeme sayısını sağlamış olmak kaydıyla emekli olabilir. Belirtmek gerekir ki 7200 iş günü prim ödemesinin 31.12.2035 tarihine kadar tamamlanması gerekir. Aksi halde her geçen yıl emekli olma yaşı kademeli olarak artar. Gecikilen her 2 yıl için emeklilik yaşı 1 yıl artar.

Sigorta başlangıç tarihi 08.09.1999 ile 30.04.2008 arasında olan kadınlar ise 7000 prim ödeme gün sayısı ve 58 yaşını doldurma şartıyla veya 4500 prim ödeme gün sayısı 25 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaşını doldurma şartıyla emekli olabilir.

08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan kadınların emeklilik şartı ise 20 yıl sigortalılık süresi olup yaş ve prim ödeme gün sayısı kriterleri kademeli olarak değişir*.

Erkeklerde Emeklilik Şartları Nelerdir?

Emeklilik şartları erkek sigortalılar için farklılık gösterir. Buna göre 01.05.2008 tarihi ve sonrasında sigortalı olan erkekler 60 yaşı doldurmuş ve 7200 prim ödeme sayısını sağlamış olmak kaydıyla emekli olabilir. Kadın sigortalılarda olduğu gibi erkeklerde de 7200 iş günü prim ödemesinin 31.12.2035 tarihine kadar tamamlanması gerekir. Aksi halde her geçen yıl emekli olma yaşı aynı şekilde kademeli olarak artar.

Sigorta başlangıç tarihi 08.09.1999 ile 30.04.2008 arasında olan erkekler 7000 prim ödeme gün sayısı ve 60 yaşını doldurma şartıyla veya 4500 prim ödeme gün sayısı 25 yıl sigortalılık süresi ve 60 yaşını doldurma şartıyla emekli olabilir.

08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan erkeklerin emeklilik şartı ise 25 yıl sigortalılık süresi olup yaş ve prim ödeme gün sayısı kriterleri kademeli olarak değişir*.

Dışarıdan Emeklilik Şartları Nelerdir?

Herhangi bir işte çalışmayan kadınlar ve erkeklerin dışarıdan prim ödemesi yaparak emeklilik hakkı kazanmaları mümkündür. İsteğe bağlı sigortalılık olarak adlandırılan bu sistemde prim ödemelerini sigortalı kişi kendisi yapar. Ödenmesi gereken prim miktarı her yıl asgari ücret üzerinden hesaplanır. 01.07.2022 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken asgari prim miktarı aylık 2.070,72 TL olarak belirlenmiştir**.

Düzenli şekilde prim ödemelerini yapan kişiler 5400 gün sınırını tamamlayarak emekli olabilir. Emekli maaşı ödenen prim miktarına göre değişiklik gösterir.

Herhangi bir işte çalışmayan kişiler için “BES nedir?” sorusu da önem taşır. BES bireysel emeklilik sisteminin kısaltılmış adıdır. Sigortalı olarak bir yerde çalışmayan kişiler geleceğe yönelik birikim yapmak ve emekli olmak istiyorlarsa bireysel emeklilik sistemi ile bu hayallerini gerçekleştirebilirler.

AXA Sigorta olarak çalışma hayatın sona erdiğinde ekonomik standartlarını koruyabilmen ve emekliliğin tadını çıkarabilmen için çeşitli bireysel emeklilik paketlerimizle yanındayız!

*https://canakkale.smmmo.org.tr/files/pdf/dokumanlar/EMEKL%C4%B0L%C4%B0K%20TAR%C 4%B0H%C4%B0%20HESAPLAMA%20TABLOLARI.pdf
**https://www.isvesosyalguvenlik.com/istege-bagli-sigorta-prim-tutarlari/